YEM Yayın’ın, Osmanlı İmparatorluğu’nun ikinci başkenti Edirne’yi mimari, tarihi, kültürel değerlerini bir arada sunan, Prof.Dr. Nevnihal Erdoğan tarafından hazırlanan Osmanlı Payitahtı Edirne adlı yeni kitabı çıktı. Osmanlı Payitahtı Edirne’de, büyük çoğunluğu Osmanlı olmak üzere, kentin tüm geçmiş dönemlerinden kalan eserler aracılığıyla Edirne’nin mimari, kültürel ve sosyal karakteristiği ortaya konuyor. Bir yandan da geçmişe doğru tarihsel bir perspektifle yaklaşılarak bu kadim şehrin bütün olarak aktarılması hedefleniyor. 20. yüzyılın başında özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminin sona ermesi ve bunun neredeyse tüm etkilerinin siyasi, sosyal, somut olaylarla birlikte bizzat Edirne’de geçmesi de şehrin ülkemiz, tarihimiz ve kültürümüz için ne denli önemli bir rolü olduğunun göstergesidir. Kitabın bir diğer amacını, bu özgün kenti ve bölgeyi ayrıntılı bir şekilde hem anlamak hem de anlatmak olarak tanımlayan Nevnihal Erdoğan, çalışmasının arka planını özetle şöyle anlatıyor: “On dört yıl Edirne’de çalışan ve yaşayan bir akademisyen olarak kenti derinlemesine inceleme ve anlama şansına sahip oldum. Bu yoğun gözlem ve tespitleri mevcut yayınlarla da desteklendi. Bu birikimlerden yola çıkılarak, mimari doku ve eserlerin analizleri, biçimsel betimlemeleri, üslupları, tipolojileri, tarihsel süreç içindeki fonksiyon değişiklikleri ve yeniden kullanımları, kültürel-sanatsal ve estetik değerlerini yorumlama üzerine odaklanıldı. Edirne’nin çeşitli ölçeklerdeki merkez haritaları analiz edildi. Seçilen bir altlık yapıldı ve 1/5.000 ölçekli kent haritası güncellenerek yeniden üretildi. Bina ve kompleksler haritada gösterildi. Fotoğraf belgelerinden çoğunlukla kişisel arşivimin yanı sıra Edirne’deki kurum, kişi ve kolleksiyonerlerden yararlandım. Ayrıca 2011-12 akademik yılında, Harvard Üniversitesi Ağa Han İslam Mimarisi Programı’nda burslu araştırmacı olarak çalıştığım sırada Ağa Han Görsel Arşivi'nden çokça yararlandım. 2016 Mart ayında fotoğraf sanatçısı dostların da yardımıyla mevcut mimari doku ve eserler yeniden fotoğraflanarak güncel durumları gösterildi. Eldeki dokümanlardan yola çıkılarak ve mevcut eserlerin mimari çizimleri de göz önünde bulundurularak adaptasyonla yeniden çizimler üretildi. Kitabın kapağı ve bölüm illustrasyonları için gravür ve resim sanatçıları ile birlikte çalışıldı. Kişisel arşivimde yer alan bazı mimari çizimler de kitaba kondu… Ve sonuçta, Edirne’yi bir bütün olarak ortaya koymaya çalıştığımız bu kitap çıktı.” Yazarın İTÜ Mimarlık Fakültesi’nde birlikte eğitim aldığı arkadaşı Mimar-Yazar Hikmet Temel Akarsu ise kitap için kaleme aldığı “Sunuş” yazısında şunları söylüyor: “Nevnihal, üniversiteyi bitirdiğimiz yılların ardından merkez metropollerde tutunmaya çabalayarak akademik hayatta yer etmeye; bu uğurda ihtiraslı ve kurgulu mücadelelere girmeye ve orta sınıf tutkularıyla hareket etmeye değil; mesleğin derinliklerine inebileceği bir başka kentte görev yapmaya karar vermişti. Trakya Üniversitesi’nde çalışmaya başladı ve on dört yıl bu kentte, Mimarlık Fakültesi’nde akademisyen olarak görev yaptı. Edirne’nin soğuk kış gecelerinde, sobalı evlerde, köpek havlamalarının kampüs duvarlarında yankılandığı ıssız kampüslerde on dört yıl yalnız başına çalışarak, çabalayarak iğne ile kuyu kazdı. Profesörlük ünvanını da bu kentte, Edirne’de kazandı. Ve bu güzelim kentte görev yaptığı sürece, Edirne hakkında ele aldığı konuları biriktirdi. Bir kitap bütünselliğine ulaştırdı. Sonunda ortaya çıkardığı almanak tutarlı, işlevsel ve değerli. Edirne’nin bağrında taşıdığı değerleri somut ve özet olarak görmek, bir tarihsel/mimari envantere sahip olmak ve an ahatlarıyla uygarlığımızın bu değerli kentte bıraktığı tortuyu incelemek için güzel bir kaynak kitap hazırlamayı başardı. Dürüstçe itiraf etmek gerekirse; tevazu duygularıyla kaleme alınmış, derinlikli akademik çalışmalara değil; ortalama tarih ve mimarlık bilgisine sahip olmak isteyen değerli toplum mensuplarına hitaben yazılmış; işlevsel bilgilerle donatılmış bu güzel kitaba sunuş yazarken Osmanlı Payitahtı Edirne'yi bir kez daha özlediğimi fark ettim.  Sizler bu mütevazi kitabı okuyunuz, bu güzel kenti gidiniz, görünüz, seviniz, sevdiriniz ve hikâyesini bir uygarlık meseli olsun diye herkeslere anlatınız...” Kitapta şehir, “Edirne Kent Merkezi”, “Eski Dış Bölgeler” ve “Kentiçi Yeni Bölgeler”deki eski mahalleler, sokaklar ve konutlar gibi üç ana yerleşim ve bina ölçeğinde ele alınmıştır. Bu yerleşim bölgelerindeki, tarih ve mimarlık açısından değer taşıyan anıtsal eserler ve sivil mimarlık örnekleri sayıca fazla olduğundan, sadece çok önemli olanlara, bilinenlere, yıkık olmayanlara ve restore edilenlere yer verilebilmiştir. Bu eserlerin çoğunluğu önemli külliyeler, camiler, medreseler, kervansaraylar, köprüler, sinagoglar, kiliseler, resmi binalar, hamamlar, çeşmeler, türbeler, tarihi cadde, sokaklar ile ev ve konaklardan oluşmaktadır. Osmanlı Payitahtı Edirne’de, kentin mahallelerinin kısa tarihçeleri, mimari eserlerin yapım tarihleri, mimari karakteristikleri, geçirdikleri fiziksel ve işlevsel değişiklikler, sosyo-kültürel arka planları, estetik değerleri, mimari tasarım ve planlama birikimleri açısından bütüncül olarak sunulmaya çalışılıyor. İÇİNDEKİLER 8             Önsöz 10          Sunuş 14          Edirne'ye Genel Bakış A - KIYIK BÖLGESİ Meydan Mahallesi 28          Selimiye Camisi 34          Selimiye Arastası (Çarşı) 36          Saray Hamamı 38          Mezit Bey Hamamı 39          Taş Odalar 40          Atik Ali Camisi 41          Hıdır (Hızır) Ağa Camisi Menzilahır Mahallesi 42          Muradiye İmareti ve Camisi Barutluk Mahallesi 44          Sveti Georgi Bulgar Ortodoks Kilisesi 44          Kız Türbesi (Şekmeti Mehmet Efendi) Nişancıpaşa Mahallesi 45          İbrahim Paşa İmareti 45          Atlar Çeşmesi Umurbey Mahallesi 46          Harbiye Kışlası ve Çeşmesi (Mekteb-i İdadi-i Askeri, Sultan Abdülaziz Mektebi) 47          Tavanlı Çeşme B - TAŞLIK BÖLGESİ Sarıcapaşa Mahallesi 50          Sarıcapaşa Mahallesi Camisi, Haziresi, Çeşmesi 51          Yahyabey Mahallesi Camisi ve Hamamı 52          Halk Eğitim Merkezi (İttihat ve Terakki Kulübü) 52          Kaiser Wilhelm Çeşmesi (Ticaret Lisesi Çeşmesi) 53          Ticaret Lisesi (İttihat ve Terakki Mektebi) Medrese Ali Bey Mahallesi C - SABUNİ BÖLGESİ Sabuni Mahallesi 56          Eski Cami 58          Bedesten 60          Rüstempaşa Kervansarayı 61          Ayşe Kadın Camisi 62          Sitti Şah Sultan Camisi 63          Lari Çelebi Camisi (Laleli Cami) 64          Darül Eytam Çarşısı 64          Eski İstanbul Caddesi’ndeki Ev (Sarı Ev) 65          İnönü İlköğretim Okulu (Alliance Israelite Universelle - A.I.U. Musevi Erkek Okulu) 66          Mehmet Ağa Sokağı’ndaki Ev 66          Anadolu Kız Öğretmen Lisesi (Santa Maria Lurd Rahibeler Okulu) 67          Edirne Lisesi D - AYŞE KADIN BÖLGESİ Talatpaşa Mahallesi 70          Evliya Kasım Paşa İmareti 70          Süleyman Paşa (Süleymaniye) Camisi 71          Gülşenî Tekkesi 71          Ekmekçioğlu Ahmet Paşa Kervansarayı 72          Tahtakale Hamamı Abdurrahman Mahallesi 73          Mezit Bey İmareti 74          Kadı Bedrettin Camisi 75          Sv. Konstantin ve Helena Kilisesi (Bulgar Kilisesi) Yancıkçı Şahin Mahallesi 75          Şeyh Çelebi Camisi E - KALEİÇİ BÖLGESİ Mitatpaşa Mahallesi 78          Şahmelek Camisi 78          I. Murat Lisesi (Polak Mektebi) 79          İstiklal İlkokulu 80          Edirne Devlet Türk Müziği Topluluğu Binası (Kız Yetiştirme Yurdu) 80          Emniyet Müdürlüğü Deposu (Rum Zapyon Kız Okulu) 81          İtalyan Katolik Kilisesi 82          Alipaşa Çarşısı 82          Saraçlar Caddesi 83          Maarif Caddesi ve Kaleiçi Evleri 84          İlhan Koman Evi 85          Su Terazisi Dilaverbey Mahallesi 85          Elektrik Binası 86          Darülhadis Camisi 87          Edirne Sinagogu F - ÇAVUŞBEY BÖLGESİ Çavuşbey Mahallesi 90          Makedon Kulesi (Saat Kulesi) 91          Sokollu Hamamı 92          Deveci Han Kültür Merkezi (Eski Cezaevi) 92          Taş Han 93          Tütünsüz Baba Türbesi (Rıdvani Ahmet Bey Türbesi) 93          Erkek Yetiştirme Yurdu (Peter Beron Bulgar Okulu) 94          Endüstri Meslek Lisesi Babatimurtaş Mahallesi 95          Arifağa Camisi 95          Şehabettin Paşa (Kirazlı) Mescidi 96          Beylerbeyi Külliyesi (Camisi, Haziresi, Hamamı) 98          Edirne Saatli Medrese 99          Peykler Medresesi 100        Üç Şerefeli Cami 104        Tümen Karargah Binası (Daire-i Münşir) 105        Belediye Binası 105        Yusuf Hoca İlkokulu 106        Karanfiloğlu Caddesi 106        Kuşçu Doğan Camisi 107        İsmail Ağa Camisi 108        Bahai Evi 108        Yolageldi Konağı 109        Hafız Ağa Konağı (Kent Müzesi) G - YENİİMARET BÖLGESİ 112        II. Beyazıt Külliyesi (Yeni İmaret) 116        Edirne Sarayı Alanı (Yeni Saray, Saray-ı Cedid-i Amire) 120        Bademlik Camisi 120        Saraçhane Köprüsü (Şahabettin Paşa Köprüsü) 121        Yanlızgöz Köprüsü (Sultan Beyazıd-ı Veli Köprüsü) 121        Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü (Saray Köprüsü) 122        Fatih Sultan Mehmet Han Köprüsü (Fatih Köprüsü) 122        IV. Mehmet Av Köşkü 123        Balkan Savaş Anıtı H - YILDIRIM BÖLGESİ Yıldırım Beyazıt Mahallesi 126        Yıldırım Beyazıt İmareti (Eski İmaret) 128        Gazi Mihal İmareti 129        Hacı Sarraf Mahallesi I - KARAA⁄AÇ BÖLGESİ 132        Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi (Eski Karaağaç İstasyon Binası, Edirne Garı) 134        Jandarma Karakolu 134        Hacı Adilbey Çeşmesi 135        Buz Fabrikası ve Soğuk Hava Deposu 136        Karaağaç Evleri 136        Karaağaç Yolu 137        Meriç Köprüsü (Yeni Köprü) 137        Ekmekçioğlu Ahmet Paşa Köprüsü (Tunca Köprüsü, Eski Köprü) 138        Şükrü Paşa Anıtı ve Balkan Savaşı Müzesi NEVNİHAL ERDOĞAN İTÜ Mimarlık Fakültesi’nden 1982’de mezun olan Nevnihal Erdoğan, aynı üniversitede 1984’te yüksek lisansını, 1992’de doktorasını tamamladı. 1984-91 yılları arasında İTÜ Mimarlık Fakültesi Çevre ve Uygulama-Araştırma Merkezi’nde araştırmacı yüksek mimar olarak çalıştı. 1992-2006 arasında Trakya Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi’nde yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak görev yaptı. 2006 yılından bu yana Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölümü’nde görev alan Erdoğan, 2013-16 yılları arasında aynı üniversitenin Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekanlığı ile Mimarlık Bölüm Başkanlığı yaptı. Halihazırda aynı üniversitenin Mimarlık Bölüm Başkanlığını yürüten Erdoğan, farklı dönemlerde, İngiltere’de Sheffield Üniversitesi’nde; ABD’de University of California’da, University of Wisconsin-Milwaukee’de ve Harvard University’de bulundu. Ulusal ve uluslararası konferanslar düzenleyen ve ağırlıklı araştırma alanları mimari tasarım, konut ve yerleşmeleri, konut kültürü, mimarlık ve standartlaşma olan Erdoğan’ın yayımlanmış belli başlı kitapları şöyledir: Traditional Window Designs of Kirklareli, Turkey, Bentham Science Publishers, 2013 (İ. Yüksek ile birlikte) 1^st International Urban Planning-Architecture-Design Congress, Urban Transformation: Economic, Social and Physical Aspect Proceedings, Vol.1, Vol.2, Kocaeli University, Faculty of Architecture and Design, 2014 (Ed.) 12^th International Conference “Standardization, Protypes and Quality: A Means of Balkan Countries ‘Collaboration’, Protypes-Models in Architecture From Antiquity to Future”, Kocaeli University Foundation (Ed.) Kültür Köprüleri 1 Selanik ve Kavala Bölgesindeki Osmanlı-Türk Mimari Mirası, KÜV Yayınları, 2016 (H.T. Akarsu, S. Kaplan, M.E. Çırpı ile birlikte) Kültür Köprüleri 2 Üsküp ve Ohri Bölgesindeki Osmanlı-Türk Mimari Mirası, KÜV Yayınları, 2016 (H.T. Akarsu, B. Alik ile birlikte) Tarihsel Süreç İçinde Bankalar Caddesi (Voyvoda Caddesi) ve Günümüzdeki Yapıları, KÜV Yayınları, 2016 (O. Şenyurt, V. Dökmeci ile birlikte) Edebiyatta Mimarlık, YEM Yayın, 2016 (Yay. Haz., H.T. Akarsu ile birlikte) Tarihi İzmit Kent Merkezi / Mahalleler, Sokaklar, Mimari Eserler, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 2011 (S. Ayyıldız, M. Özbayraktar ile birlikte) Tarihi İzmit Kent Merkezi / Geleneksel Konutlar, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul, 2011 (S. Ayyıldız, M. Özbayraktar ile birlikte) Edirne Kentinde Konut Yerleşimlerinin Fiziksel ve Sosyal Yapısının Kültür Bağlamında Değerlendirilmesi, Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, 2006 Bina Bilgisi I (Mimari Tasarıma Hazırlık İlkeleri) Ders Notları, Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, 1999 Gelenekten Cittaslow’a Taraklı, Verita Kitap, 2018 (H.T. Akarsu ile birlikte) Mimar Gözüyle Gelibolu, Verita Kitap, 2019 (H.T. Akarsu ile birlikte)